Czym jest witamina D3?
Najogólniej mówiąc, jest to związek organiczny o nazwie cholekalcyferol, który naturalnie występuje w organizmach zwierzęcych. Co ciekawe, człowiek jest w stanie wytworzyć ten związek samodzielnie – poprzez przebywanie na słońcu. By jednak doszło do syntezy witaminy D3, należy codziennie eksponować ciało na bezpośredni wpływ promieniowania słonecznego. Przyjmuje się, że wystarczą seanse trwające około 15-20 minut, jednak w zależności od typu skóry może to być zarówno 5, jak i 25 minut. Co więcej, istnieje wiele przeszkód, które utrudniają syntezę witaminy D3, jak na przykład zachmurzenie, stosowanie kremów z mocnym filtrem SPF, zanieczyszczenia powietrza i inne. Stąd też w wielu przypadkach zalecana jest suplementacja cholekalcyferolu.
Wskazuje się, że cholekalcyferol wpływa na regulację gospodarki wapniowo-fosforanowej, a tym samym na prawidłowy rozwój układu kostnego. Dlatego tak ważne jest, by zadbać o odpowiedni poziom witaminy D3 już od pierwszych miesięcy życia.
Gdzie naturalnie występuje witamina D3?
Choć posiadamy naturalną zdolność do produkcji witaminy D3, to jednak nie mamy do tego odpowiednich warunków - te występują w naszym kraju średnio od maja do września. Co więcej, by nastąpiła synteza cholekalcyferolu konieczna jest ekspozycja na bezpośrednie działanie promieni słonecznych – a to jednak nie zawsze jest zdrowe i dlatego rodzice często mają obawy przed wystawianiem dziecka na słońce. Dodatkowo, w okresie niemowlęcym dzieci w ogóle nie powinny być narażane na bezpośredni wpływ promieniowania słonecznego. Dlatego tak istotne jest, by zadbać o zbilansowaną dietę, która dostarczy organizmowi składniki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania.
Naturalnie witamina D3 występuje w takich produktach, jak:
• ryby - szczególnie tłuste, jak na przykład makrela, sardynki, węgorz, śledź; cenne źródło witaminy stanowią również tłuszcze rybne,
• nabiał – jajka (żółtka), sery, mleko.
Należy przy tym zaznaczyć, że główne źródło cholekalcyferolu stanowią tłuste ryby morskie, szczególnie te świeże i dziko żyjące. W innych produktach spożywczych występują już mniejsze ilości cholekalcyferolu.
Gdy jednak okazuje się, że synteza witaminy D3 oraz dieta z różnych przyczyn nie uzupełniają zapotrzebowania organizmu, należy wykonać odpowiednie badania, a także - po konsultacji z lekarzem - wdrożyć do codziennej diety preparaty zawierające cholekalcyferol.
Kiedy można stosować witaminę D3 u dzieci?
Choć zarówno w internecie, jak i w różnego rodzaju artykułach możemy znaleźć informacje o tym, jak ważne jest włączenie witaminy D3 do diety dziecka, należy pamiętać, by nie podejmować tej decyzji bez konsultacji z lekarzem. U niemowlaków zazwyczaj zaleca się suplementację w celach profilaktycznych ze względu na to, że ekspozycja na bezpośrednie działanie promieniowania słonecznego może być w tym okresie zbyt ryzykowna. Natomiast u starszych dzieci w pierwszej kolejności należy zadbać o naturalną syntezę tego związku poprzez ekspozycję na działanie promieni słonecznych (średni czas trwania takiego seansu powinien wynosić około 15-20 minut - oczywiście, o ile warunki atmosferyczne pozwalają na bezpieczną kąpiel słoneczną). W okresie jesienno-zimowym będzie to znacznie utrudnione (przynajmniej w Polsce), dlatego właśnie w tym czasie zaleca się szczególne zadbanie o dostarczenie wystarczającej ilości cholekalcyferolu.
Jeśli chodzi o dzieci, to nie ma żadnych ograniczeń wiekowych i jeśli nie jest możliwa naturalna synteza cholekalcyferolu, należy zmodyfikować pod tym kątem codzienną dietę, a jej uzupełnienie mogą stanowić leki oraz suplementy zawierające cholekalcyferol. Suplementację tę można wdrożyć już w okresie niemowlęcym (po konsultacji z lekarzem).
Jak długo można stosować witaminę D3 u dzieci?
Teoretycznie, uzupełnianie poziomu cholekalcyferolu za pomocą odpowiednich preparatów w organizmie nie tylko dziecka, ale i dorosłego człowieka, powinno stosować się w okresie jesienno-zimowym. Jeśli jest taka potrzeba, można stosować ją także poza tym okresem. Przy długotrwałej suplementacji należy wykonywać kontrolne badania, by móc mieć pewność, że jej stosowanie jest zasadne.
Jaki poziom dawkowania D3 dla dzieci jest najlepszy?
Zarówno w ulotce leków, jak i suplementów diety znajdują się dokładne informacje na temat zalecanego dawkowania z podziałem na dzieci i dorosłych. Należy jednak pamiętać, że jest to kwestia bardzo indywidualna i zapotrzebowanie każdego człowieka na cholekalcyferol może się nieco różnić. Wpływ na to mają między innymi takie czynniki, jak czas przebywania na świeżym powietrzu (ekspozycja na promieniowanie słoneczne), dieta oraz stan organizmu. Równie ważne jest to, czy witamina D3 ma być podawana profilaktycznie czy też jako uzupełnienie niedoborów (tutaj konieczne jest ustalenie dawki przez lekarza). Warto wiedzieć również, że na dawkowanie witaminy D3 u dzieci wpływ będzie miało także to, czy jest ono wcześniakiem (wówczas lekarz może zalecić większe dawki).
Jaka forma podawania witaminy D3 jest najlepsza?
Jeśli chodzi o preparaty zawierające cholekalcyferol, to są one dostępne w różnej postaci. To zarówno tabletki, kapsułki, krople doustne, tabletki do żucia, tabletki do ssania, żelki, jak i spray doustny. W przypadku dzieci należy zwrócić szczególną uwagę nie tylko na dawkowanie, ale też formę leków i suplementów - tak, by ich zażywanie nie sprawiało najmłodszym trudności.
Niemowlęta, jak i kilkulatkowie mogą mieć problem z połknięciem tabletek i kapsułek, niezależnie od ich wielkości. Dlatego dla dzieci warto wybrać preparaty w formie sprayu, kropli, dla nieco starszych pociech sprawdzą się również żelki – witaminy w takiej postaci są nie tylko o wiele łatwiejsze do spożycia, ale też przyjemniejsze. A to, wbrew pozorom, bardzo ważna kwestia. Podawanie leków i suplementów najmłodszym bywa bowiem często bardzo problematyczne, co może potwierdzić wielu rodziców. Różnorodność form, w jakich dostępne są preparaty, powinna pomóc uporać się z tym problemem.
Warto przy tym pamiętać, że cholekalcyferol dobrze wchłania się w towarzystwie tłuszczu - dlatego najlepiej podawać go wraz z pokarmem bogatym w tłuszcze. I – co najważniejsze – tak naprawdę nie liczy się forma, a dawka. A ta musi być dopasowana do konkretnej osoby.
Należy też pamiętać, że raz ustalona dawka nie jest dawką ustaloną na zawsze, ponieważ zapotrzebowanie organizmu na witaminę D3 zmienia się wraz z wiekiem dziecka, czasem spędzonym na słońcu, aktualną dietą i wieloma innymi czynnikami. Dlatego w trakcie suplementacji nie wolno zapominać o regularnych badaniach kontrolnych, a ich interpretację należy pozostawić lekarzowi.
Witamina D3 dla dzieci – o czym jeszcze warto wiedzieć?
Na rynku można znaleźć ogromny wybór preparatów z cholekalcyferolem. Są one dostępne w różnej postaci oraz w różnych dawkach. Nie podlega wątpliwościom, że organizm dziecka potrzebuje witaminy D3. Nie oznacza to jednak, że możemy ją podawać dziecku wedle uznania. W pierwszej kolejności należy skonsultować się z lekarzem, który na podstawie wywiadu oraz wyników badań, oceni czy w ogóle konieczna jest suplementacja, a jeśli tak – dobierze odpowiednią dawkę.
Z reguły, dzieciom zalecane są mniejsze dawki preparatów zawierających cholekalcyferol. Dlatego przy wyborze leku lub suplementu należy zwrócić uwagę na skład. Przykładowo, jeśli dziecku została zalecona dawka 400 j.m. dziennie, należy wybrać taki preparat, który umożliwi bezproblemowe, perfekcyjne dawkowanie. Dodatkowo, zalecane jest podawanie cholekalcyferolu wraz z pokarmami bogatymi w tłuszcz (poza kapsułkami, które same w sobie zawierają już kwasy tłuszczowe). W przypadku jakichkolwiek wątpliwości należy zawsze skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.